Απαντήσεις στα ερωτήματα της εξεταστικής

Στα τεθέντα ερωτήματα κατά την εξεταστική της 12.2.2010 και στο μάθημα «Εισαγωγή στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο» του τρίτου εξαμήνου, οι απαντήσεις είναι οι εξής:

Στα ερωτήματα που τέθηκαν κατά την εξέταταση της 6-8 μ.μ.

1. Η διαδικασία ορισμού των μελών της Επιτροπής προβλέπει - μετά τις προτάσεις των κρατών μελών για τις προσωπικότητες που θα καταλάβουν το αξίωμα του Επιτρόπου - έγκριση των προταθέντων από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στο πλαίσιο αυτό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - για να δώσει την έγκρισή του - καθιέρωσε μια μορφή ακρόασης των υποψηφίων έτσι ώστε να μπορεί να εκφράσει έγκυρα την γνώμη του.

2. Οι διαφορές μεταξύ Κανονισμού και Απόφασης εστιάζονται κυρίως ως προς το περιεχόμενό τους αλλά και τους αποδέκτες τους. Ως προς το περιεχόμενο, ο Κανονισμός είναι γενικός και αφηρημένος και αναπτύσσει πάντοτε άμεση ισχύ. Αντίθετα η Απόφαση έχει ατομικό περιεχόμενο και μόνο υπό ειδικές συνθήκες μπορεί να αναπτύξει άμεση ισχύ. Τέλος, ο Κανονισμός απευθύνεται και δευσμεύει όλους «erga omnes», ενώ η Απόφαση έσχει ως αποδέκτες συγκερκειμένα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή κράτος μέλος.

3. Με τη συνθήκη του Μάαστριχτ ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία δομήθηκε πάνω στο πυλωνικό σύστημα, δηλ. δημιουργήθηκε ένας νέος οργανισμός που στηρίχθηκε στον κοινοτικό πυλώνα που προϋπήρχε, αλλά και στον πυλώνα της ΚΕΠΠΑ και τον πυλώνα της Αστυνομικής και Δικαστικής Συνεργασίας.

4. Κατά κανόνα η διασικασία είναι η εξής: Η Επιτρπή προτείνει το σχέδιο του κανόνα δικαίου και αφού γνωμοδοτήσει το αρμόδιο γνωμοδοτικό όργανο (ΟΚΕ ή ΕτΠ), το Συμβούλιο των υπουργών ή το Συμβούλιο των Υπουργών από κοινού με το Κοινοβούλιο εκδίδουν τον κανόνα. Η τυπική ισχύς του κανόνα αρχίζει με τη δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ένωσης.

5. Με τον όρο «υπερεθνικός οργανισμός» εννούμε τον οργανισμό ο οποίος λειτουργεί με βάση την ομοσπονδιακή λογική, έναν οργανισμό, η συμμετοχή στον οποίον σημαίνει απώλεια εθνικής κυριαρχίας για το συμμετέχον κρατος.

Οι απαντήσεις στα θέματα της 8-10 μ.μ.

1. Προσφυγή κράτους μέλους εναντίον άλλου κράτους μέλους προβλέπεται στη Συνθήκη και η Βουλγαρία θα μπορούσε να προσφύγει εναντίον της Ελλάδας για παράβαση της Συνθήκης και αφού πρώτα φέρει το ζήτημα στην Επιτροπή. Πληρωμή όμως αποζημίωσης δεν προβλέπεται ως δυνατότητα για τη συγκεκριμένη προσφυγή. Τα προβλήματα που αναφύονται εν προκειμένω εστιάζονται στο γεγονός ότι το ενωσιακό δίκαιο δεν προσβάλλεται από τα ελληνικά κρατικά όργανα, αλλά από ιδιώτες κατά την άσκηση θεμελιωδών δικαιωμάτων τους (όπως π.χ. το δικαίωμα στην απεργία). Εν προκειμένω μια πρώτη αντιμετώπιση των σχετικών προβλημάτων είχαμε με την προσφυγή της Επιτροπής εναντίον της Γαλλίας για διάφορες διαδηλώσεις των γάλλων αγροτών και την έκδοση σχετικού Κανονισμού.

2. Οι διαφορές μεταξύ Οδηγίας και Απόφασης εστιάζονται τόσο στο περιεχόμενό τους όσο και στους αποδέκτες τους. Οι Οδηγίες έχουν κατά κανόνα γενικό και αφηρημένο περιεχόμενο, δεσμεύουν δε τα κράτη μέλη μόνο ως προς το αποτέλεσμα που επιδιώκουν. Αντίθετα, οι Αποφάσεις έχουν ατομικό περιεχόμενο και δεσμεύουν πλήρως τον αποδέκτη τους. Οι Οδηγίες έχουν ως αποδέκτες μόνο τα κράτη μέλη, ενώ οι Αποφάσεις απευθύνονται και στα κράτη μέλη αλλά και σε φυσικά και νομικά πρόσωπα.

3. Δεν έχω ελπίδες να δικαιωθώ, γιατί στην αρμοδιότητα του ευρωπαϊου Διαμεσολαβιτή δεν ανάγεται ο έλεγχος των εθνικών κρατικών οργάνων, αλλά ο έλεγχος κακοδιοίκησης των ενωσιακών οργάνων.

4. Πυλωνικό ονομάσαμε το σύστημα γιατί η ΕΕ στηρίζεται σε τρεις πυλώνες, εκ των οποίων ο πρώτος ήταν ο κοινοτικός με βασικό γνώρισμα τον υπερεθνικό χαρακτήρα του, ο δεύτερος, ο πυλώνας της ΚΕΠΠΑ και ο τρίτος ο πυλώνας της Αστυνομικής και Δικαστικής Συνεργασίας. Στους δύο αυτούς πυλώνες επικρατούσε ο διακυβερνητικός χαρακτήρας της συνεργασίας.

5. α)Το πρωτογενές δίκαιο (ιδρυτικές και τροποποιητικές συνθήκες, Πρωτόκολλα και Δηλώσεις, συνθήκες προσχώρησης). β)Οι διεθνείς συνθήκες που συνάπτει η Ένωση. γ)Το παράγωγο δίκαιο (Κανονισμοί, Οδηγίες, Αποφάσεις, Συστάσεις ή Γνώμες και το soft law).