Υποψηφιότητα για το Συμβούλιο Διοίκησης

Παπαγιάννης Δονάτος
Καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου
Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης
Πάντειο Πανεπιστήμιο

Αθήνα 30.1.2012

Προς
τα μέλη ΔΕΠ Παντείου Πανεπιστημίου

Θέμα: Υποψηφιότητα για το Συμβούλιο Διοίκησης

Αγαπητή (ε) συνάδελφε

«Δουλειά του πανεπιστημιακού καθηγητή δεν είναι η διοίκηση του πανεπιστημίου, αλλά η έρευνα και η μετάδοση της γνώσης», σχολίασε ο καλός συνάδελφος σε ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο, όταν του είπα ότι σκέπτομαι να θέσω υποψηφιότητα για το Συμβούλιο Διοίκησης.

Το σχόλιο με προβλημάτισε έντονα. Όμως ένα βουνό από θύμησες με προσγείωσε στην ελληνική πραγματικότητα, στην καθ’ ημάς ανατολή.

Θυμήθηκα:

Όταν πρωτοδιορίστηκα ως λέκτορας στο πανεπιστήμιο, μια συνάδελφος μου εγχείρισε ένα σημείωμα με 15 περίπου ονόματα φοιτητών, με την παράκληση να τους «προσέξω» κατά την εξεταστική περίοδο. Όταν «πρόσεξα» ότι πολλοί εξ αυτών δεν είχαν γράψει ούτε για «ένα», εκείνη επέμεινε πως …«δεν πειράζει» και πως έπρεπε να πάρουν έναν καλό βαθμό. Υποψιάστηκα τότε ότι έπρεπε να «προσέξω» περισσότερο και έκπληκτος διαπίστωσα, ότι και τα 15 ονόματα ανήκαν στον ηγετικό πυρήνα συγκεκριμένης φοιτητικής παράταξης….

Από τις πρώτες κιόλας Γενικές Συνελεύσεις του Τμήματος στις οποίες μετείχα, κατάλαβα πως έπρεπε «γρήγορα» να ενταχτώ σε κάποια από τις … αλληλοσπαρασσόμενες ομάδες, γιατί διαφορετικά, «εξίσου γρήγορα» θα έπρεπε να αναζητήσω νέα εργασία, και είχαν περάσει και τα χρόνια π’ ανάθεμά τα….

Μετά οι εμπειρίες μου πλουτίστηκαν γεωμετρικά. Όταν π.χ. έπρεπε να προκηρυχθεί μια θέση για την εξέλιξη συναδέλφου, εμείς, για … της εκλογής το ασφαλές, φωτογραφήσαμε τη θέση προσθέτοντας εκείνο το εκπάγλου ομορφιάς και επαίσχυντης ευρηματικότητας: «με έμφαση», π.χ.: «ευρωπαϊκό δίκαιο με έμφαση την ιστορία του» ! (Μετά μας μέμφονται πως τάχα δεν γεννάμε ιδέες …).

Όταν μας χορηγήθηκε μια θέση «για κάλυψη των διδακτικών αναγκών του Τμήματος», εμείς ερμηνεύσαμε συσταλτικά την έννοια «των αναγκών» και προκηρύξαμε τη θέση όχι για την κάλυψη διδακτικών αναγκών του Τμήματος, αλλά για την κάλυψη των ….προσωπικών αναγκών του συναδέλφου, που ήθελε ντε και καλά να εξελιχθεί ταχύτερα και ήταν ισχυρός στην ομάδα του. Κατά τον ορισμό του εκλεκτορικού σώματος έγινε βέβαια …«το έλα να δεις» ή πιο επίκαιρα …«της πλατείας Ταχρίρ», αλλά τελικά το αποτέλεσμα μετράει. Η … δια της τεθλασμένης ευτυχής κατάληξη της εξέλιξης του συναδέλφου.

Μετά εμείς συνεχίσαμε να τσακωνόμαστε και δεν τα «βρίσκαμε», τελικά όμως τα … «βρήκαμε» προτείνοντας στο Υπουργείο να χωριστούμε σε δύο Ομάδες - Τμήματα σαν ένα είδος συναινετικού διαζυγίου, πρόταση που έγινε ασμένως δεκτή από το Υπουργείο και έτσι ικανοποιηθήκαμε όλοι. Και εμείς και ο υπουργός και η κοινωνία, αφού για όλους θα υπήρχε μια θέση!!. (Μεταξύ μας: εμείς παίρναμε το καλύτερο. Ο υπουργός έπαιρνε ψηφαλάκια, ο γονιός μια θέση στο πανεπιστήμιο για τον κλώνο του, αλλά εμείς περίοπτες θεσάρες...).

Μετά ήρθαν και οι εκλογές στο Τμήμα και τα κουκιά έπρεπε να μαζευτούν. Στους φοιτητοπατέρες δώσαμε από αυτό …. που είχαμε να δώσουμε: θέσεις στο μεταπτυχιακό (κάποιος δυστυχής δεν ήξερε να γράψει ούτε το όνομά του), θέσεις για διδακτορικό (μολονότι ο φοιτητοπατέρας είχε βρίσει χυδαία τον καθηγητή του, αλλά αφού τώρα του έδινε την ψήφο της παράταξής του, χαλάλι του και η βρισιά του …. Ε! τώρα, παιδιά είναι…).

Όμως ζήσαμε και στιγμές σύμπνοιας. Κάποια στιγμή π.χ. προσλάβαμε ένα νέο συνάδελφο, αλλά ο νέος, πέραν του ότι ήταν ωραίος, είχε ταυτόχρονα και ... χαυλιόδοντα και μας ζήτησε τελεσιγραφικά να εισάγουμε στο Πρόγραμμα Σπουδών δύο μαθήματα που ήθελε να διδάξει, έστω και αν αυτά δεν έδεναν πουθενά με το Πρόγραμμα Σπουδών μας. (Α! ναι, με την ευκαιρία: γι’ αυτό το έρμο το Πρόγραμμα Σπουδών ... πόσο δάκρυ χύσαμε χαλασιά μας, πάντα όμως «τα καταφέρναμε» να το προσαρμόσουμε όχι στις ανάγκες των φοιτητών, αλλά στις ανάγκες των καθηγητών!). Νευριάσαμε όλοι μας και σε μια από τις ελάχιστες στιγμές σύμπνοιας και συντεχνιακής αλληλεγγύης, αλλά και με βάση μια μορφή «εναρμονισμένης πρακτικής», φίλοι και εχθροί θα τον περιμέναμε στη γωνία…. «La vengeance est un repas qu’ on mange froid», είπε ο γαλλομαθής της παρέας, σε μια απολαυστική στιγμή ιερής αγανάκτησης για την αναίδεια, αλλά και εγωπαθούς επίδειξης της ευρυμάθειάς του.

Αγαπητή (ε) συνάδελφε

Οι θύμησες δεν σταματούν εδώ. Μπορώ να συνεχίσω ατελεύτητα. Αν οι δικές μου θύμησες εσένα δεν σου θυμίζουν τίποτα, μη συνεχίσεις την ανάγνωση. Δεν υπάρχει κοινός τόπος. Ζούμε σε διαφορετικούς, ξένους χώρους. Συγχώρεσέ με μονάχα για την ενόχληση.

Αν όμως κάτι σου θυμίζουν, τότε πρέπει να σκεφτούμε γιατί τα αυτονόητα της εσπερίας κατάντησαν δυσνόητα στην καθ’ ημάς ανατολή.

Αγαπητή (ε) συνάδελφε

Είναι μια ώρα ατομικής ευθύνης. Πρέπει οπωσδήποτε να κάνουμε κάτι. Δεν μπορούμε να μείνουμε απαθείς, «μοιραίοι κι’ άβουλοι». Η λάβα έρχεται κατά πάνω μας καυτερή και τρομερή. Η απόφασή μου να θέσω υποψηφιότητα και να σου ζητήσω την εμπιστοσύνη σου υπαγορεύεται από αυτές τις εμετικές εμπειρίες που σου περιέγραψα και που είμαι βέβαιος ότι έζησες και εσύ. Αρνούμαι αυτό το πανεπιστήμιο, που με πάθος υπερασπίζονται κάποιοι. Μου είναι απεχθές.

Τα δικά μου «πιστεύω» για το πανεπιστήμιο θα μπορούσαν να συμπυκνωθούν σε τούτα:

1. Στη σμίκρυνση του ελληνικού πανεπιστημιακού χώρου για να βελτιωθεί η ποιότητά του. Δεν αντέχει η έρμη η πατρίδα μας 40 ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και 499 Τμήματα, όταν τα διεθνή πρότυπα είναι ένα πανεπιστήμιο ανά ένα εκατομμύριο+ κατοίκους!!!.

2. Σε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο που δεν θα φοβάται ούτε θα ζηλεύει το ιδιωτικό.

3. Σε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο που δεν θα είναι κλειστοφοβικό, μίζερο, αλλά ανοιχτό στην κοινωνία και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, ανταγωνιστικό στην κατάκτηση της γνώσης.

4. Στην αρχή της αριστείας, έστω και αν εγώ δεν ανήκω στους αρίστους. Στην επιβράβευση πρωτίστως του αρίστου χωρίς να αγνοείται ο αδύνατος.

5. Σε ένα Πάντειο παν/μιο που δεν χρειάζεται πλέον ποσοτική αλλά ποιοτική μεγέθυνση. Μόνο σε μια ευρύτερη αναδιάταξη του πανεπιστημιακού χώρου δικαιολογείται νέα θέαση των πραγμάτων. Ούτως εχόντων των πραγμάτων, Πάντειο παν/μιο με πέντε Σχολές και καμιά εικοσαριά τμήματα (όπως προτάθηκε ήδη) αποτελεί όχι απλώς υπερβολή, αλλά πρόκληση. Μας εκθέτει βάναυσα σε μια κοινωνία που καταρρέει. Μου θυμίζει αυτό που λέμε στην πικρή μου, μικρή πατρίδα: «το χωριό καίγονταν και οι γυναίκες ελευθερίων ηθών* λούζονταν» (*όπου: «γυναίκες ελευθερίων ηθών», διάβαζε την ιταλική απόδοση του όρου, για να ικανοποιηθούν και οι απαιτήσεις της ακριβολογίας…).

6. Σε ένα Πάντειο πανεπιστήμιο, που μπορεί να αναδειχθεί σε κορυφαίο πανεπιστήμιο στις πολιτικές και κοινωνικές επιστήμες όχι μόνο στα βαλκάνια, αλλά και στην Ευρώπη.

7. Στους σαφείς κανόνες λειτουργίας, στη διαφάνεια, στο δημοκρατικό έλεγχο, στην ουσιαστική και αντικειμενική αξιολόγηση (…πολλή «χαρτούρα» συμπληρώθηκε προσφάτως σε γραφεία καθηγητών και κατατέθηκε ως δήθεν «αξιολόγησή» τους από τους … φοιτητές!), στη λογοδοσία παντού και για οτιδήποτε αφορά διαχείριση δημόσιας υπόθεσης.

8. Στην αρχή όχι μονάχα της τυπικής αλλά και της ουσιαστικής νομιμότητας. Όλα όσα σου περιέγραψα παραπάνω, τυπικά ήταν νόμιμα. Το γράμμα του νόμου οριακά καλύπτονταν.

Αγαπητή (ε) συνάδελφε

Αν … με αντέχεις ακόμα, δυο μονάχα λέξεις για τα εξωτερικά μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης. Φαντάζομαι το προφίλ τους: πρωτίστως άτομα διακεκριμένα για το ήθος τους, τις δημοκρατικές τους πεποιθήσεις, τη διεθνή εμπειρία τους, τη διάκριση στη διοίκηση οργανισμών, την οικονομική τους αυτοδυναμία. Σε περίπτωση εκλογής θα ζητήσω από όλα τα μέλη ΔΕΠ να μου υποδείξουν πρόσωπα, και όποια εξ αυτών συγκεντρώσουν την ευρύτερη συγκατάθεση και πληρούν τα παραπάνω κριτήρια, θα τα προτείνω.


Αγαπητή (ε) συνάδελφε

Ο νέος νόμος δεν αποτελεί πανάκεια. Τις όποιες ατέλειές του, θα τις δούμε στην πράξη και θα τις βελτιώσουμε. Συγχώρεσέ με για τη μακρηγορία μου. Δεν είχα το χρόνο να γράψω …λιγότερα. «Εν γαρ ταύτη τη πόλει … ουδείς έστιν ανυπεύθυνος των … προς τα κοινά προσεληλυθότων».
Οψόμεθα

Φιλικά
Παπαγιάννης Δονάτος

Υ.Γ. Ίσως δεν γνωριζόμαστε. Αν ενδιαφέρεσαι να μάθεις ποιος είμαι, μπορείς να αναζητήσεις περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα μου: दोंपपगिंनिसब्लागस्पाट.com